Als je me zou vragen: “Hoe zet je het liefst thee?”, dan is mijn antwoord zonder twijfel: “Met een gaiwan.”
En als je zou vragen: “Wat draai je het liefst uit klei?”, dan zeg ik even overtuigd: “Een gaiwan.”

Dit kleine kopje met bijpassend deksel en schoteltje is bijzonder geschikt voor het bereiden van Chinese thee – of het nu om witte, groene, gele, oolong of pu erh gaat. In de Chinese filosofie staat dit drieluik symbool voor de wereld: het schoteltje vertegenwoordigt de aarde, het kopje de mens, en het deksel de hemel.

De oorsprong van de gaiwan gaat terug tot de Ming-dynastie (1368–1644), toen het nog sancai wan werd genoemd, de “driekleurige kom”, verwijzend naar de typische kleuren van het Tang-aardewerk: groen, amber en wit. Pas in de Qing-dynastie kreeg de gaiwan de vorm zoals we die vandaag kennen.

De gaiwan wordt oa. gebruikt bij de Chinese theeceremonie, Gong Fu Cha en vraagt wat behendigheid en oefening.
De theeblaadjes worden rechtstreeks in het voorverwarmde kopje gelegd, waarna je ze met een draaiende beweging overgiet met heet water. Het deksel helpt om het aroma vast te houden en vertraagt het afkoelen van de thee. Door met het deksel zachtjes te wiegen aan de rand van het kopje, breng je de blaadjes tot leven. Na een korte infusie giet je de thee uit, via een kleine opening tussen kopje en deksel, in een kan of direct in de theekopjes. De blaadjes blijven netjes achter, klaar voor een volgende opgieting.

Het maken van een gaiwan is een werk van precisie en geduld. Elk onderdeel – kopje, schoteltje en deksel – moet apart gevormd worden, en toch als een samenhangend geheel functioneren. De rand van het kopje buigt lichtjes naar buiten zodat je het kunt vasthouden zonder je vingers te branden. Het deksel heeft een subtiel knopje waar je vinger precies houvast vindt.

Als alles goed uit de oven komt en de onderdelen elkaar moeiteloos vinden, is het een waar genoegen om thee te zetten met een zelfgemaakte gaiwan.

Wil je zelf ook thee bereiden met een gaiwan? Neem eens een kijkje in onze webshop.

Hieronder zie je een kleine selectie van gaiwans die ik in de loop der jaren gemaakt heb in het atelier van THEEmuze.

Theedrinken aan de rand van de Sahara.

Eind april 2025 reisde ik samen met mijn twee zonen door het zuiden van Tunesië. Het werd een fysieke tocht vol contrasten, geuren, verhalen en uitzichten die zich diep in ons geheugen nestelden. We trokken door het ruige landschap van het Dahargebergte, waar de zon fel op de droge aarde brandde en de wind stofwolken langs ons heen blies.

Tijdens onze reis werden we ontvangen door Berbers en Nomaden – mensen die weinig nodig lijken te hebben, maar des te meer geven. Hun gastvrijheid was hartverwarmend, hun maaltijden eenvoudig maar smaakvol, bereid met lokale ingrediënten en veel zorg.

Thee drinken speelt een centrale rol in hun dagelijks leven. De thee die ze schenken, Atay Bena’na’, ook wel Berber Whisky genoemd, is afkomstig uit de bredere traditie van Noord-Afrika en wordt bereid met Chinese Gunpowder-thee, verse munt en royale hoeveelheden suiker.
Het is een drankje dat niet alleen dorst lest, maar ook mensen samenbrengt en verbindt.

Tijdens onze wandelingen langs verlaten grotwoningen en berberdorpen, raakten onze benen geregeld de struiken langs het pad – tijm, rozemarijn, wilde munt, waardoor er een aangename kruidige geur opsteeg: aromatherapie in zijn puurste vorm.
’s Avonds, wanneer we moe maar voldaan onze bestemming bereikten, werd ons thee aangeboden met een lokale toets. De basis bleef dezelfde, maar er werd gul toegevoegd wat het landschap ons onderweg had aangereikt: rozemarijn en tijm.
Voor we de Sahara introkken, dronken we ook thee met verse munt. Een heerlijk uitgebalanceerde smaak: krachtig, kruidig en zoet. Een thee die onze indrukken van het land wondermooi weerspiegelde: stoer, aards en intens.