Sinds mijn oudste zoon heeft leren smeden en we een heuse smidse in onze tuin konden inrichten, groeide er bij mij een stille droom: een theepot maken met een handvat dat we zelf zouden smeden. Een ontmoeting tussen onze twee ambachten.
Dagelijks ervaar ik de fascinatie van iets uit het niets maken: uit een amorfe homp klei, enkel met mijn handen, groeit langzaam een voorwerp op de draaischijf. De lucht, de warmte van de oven en het spel van de elementen voltooien het proces. Klei wordt steen.
Staal vraagt een andere benadering. Smeden is een fysieke, ritmische dialoog met het vuur. De kracht die nodig is, de cadans van hamer op aambeeld, de controle over het steeds veranderende materiaal: het roept een oergevoel op, rauw en tegelijk verfijnd. In tegenstelling tot pottenbakken, waar je rechtstreeks met je handen vormgeeft, werk je hier via tangen, hamers, en het vuur zelf.
Onder de deskundige begeleiding van Casper leerde ik het vuur op gang brengen, het wiel draaiende houden met mijn voeten, het staal precies goed in de hete kolen te leggen, en het op het juiste moment en onder de juiste hoek op het aambeeld te plaatsen. Dan begon het ritmisch kloppen—de juiste cadans vinden, het staal zachtjes maar met kracht dwingen tot een vorm.
Smeden vraagt snelheid én heeft een zekere traagheid tegelijkertijd. Het staal koelt snel af en dan is het niet meer bewerkbaar, maar te heet maken is ook funest. Als er vonken ontstaan op het staal is het stuk verloren en dat betekent opnieuw beginnen.
Een handvat smeden lijkt op het eerste gezicht eenvoudig, maar dat is het allerminst. Symmetrie vinden, kracht én elegantie combineren, en tegelijk zoeken naar een functionele manier om het handvat aan de theepot te verbinden—dat was een serieuze uitdaging. Maar, voilà, het is gelukt.
Het resultaat is nog niet perfect. Er valt nog aan te sleutelen. Maar net zoals bij het pottenbakken, geldt ook hier: oefenen, oefenen en nog eens oefenen. En ondertussen: trots zijn op wat er al is ontstaan, uit vuur, klei en staal.
